تغییر سیستماتیک یا نظام‌مند
نابرابری، برابری ظاهری، برابری، عدالت
سال هاست که گروه های مختلف حقوق بشر در سرتاسر این کرۀ خاکی، پرچم حقوق برابر برافراشته اند. سال هاست که گروهی از انسان ها علیه نژادپرستی و تبعیض نژادی و بعیض جنسیتی اقدام به برگزاری راهپیمایی های اعتراضی کرده اند. البته نباید ناامیدانه به نتیجۀ این اقدام تا این لحظه نگاه کرد، ولی آیا واقعیت را هم می شود انکار کرد؟ چرا هنوز بعد از گذشت هزاران سال از تمدن های بشری، از شکل گیری فلسفه های اخلاقی، و گذشت صد ها سال از حرکات اعتراضی مردم در این مسیر، کماکان این نابرابری ها وجود دارد؟
صد البته که نمی توان به این سوال بدون هیچگونه پژوهش و همفکری پاسخ دقیقی داد، ولیکن حتی الامکان شاید بتوان کمی در این رابطه سخن گفت؛ شاید بتوان به چیزهای خوبی رسید. با کمی دقت و واکاوی تاریخی، در می یابیم که نابرابری در هر زمینه ای، نه به صورت آشفته و پراکنده، که به صورت سیستماتیک رواج داشت. این بدان معناست که نابرابری دقیقا از بطن حاکمیت در آن برهۀ زمانی و مکانی، نه صرفا در شاهرگ، که در مویرگ های جامعه تزریق می شد.
حاکمیت به واقع نان خودش را در همین نابرابری ها می زند و آغشته به عسل می کند؛ نابرابری نظام‌مند جزئی از چاشنی های طعم دهنده ای است که یک حکومت برای ایجاد فاصله میان گروه های مختلف مردمی، از آن استفاده می کند. هرچیزی که در جامعه به صورت طولانی مدت تزریق گردد، با پیش شرط پذیرش اجتماعی، جزئی از فرهنگ جاری آن جامعه خواهد شد.
البته آنچه مطرح شد، یکی از علل ریشه ای چنین امری است. اما سوالی که ممکن است ایجاد شود این است که چرا جامعه علیه آن به شکل دهی حرکات اعتراضی دست می زند؟ قضیه ساده است، حاکمیت آن را هدایت می کند. گردش مالی، طراحی کارزار های سیاسی، رقابت و سرمایه گذاری در بورس، رویارویی و تقابل گروه های مخالف و موافق یا همان سیاست دوقطبی سازی اجتماعی، و دلایل زیربنایی دیگر.
وقتی سخن از برابری و بالاتر از آن یعنی عدالت به میان می آید، در واقع تنها راه رسیدن به آن، ایجاد اختلالی اساسی در سیستم به وجود آورنده و تداوم بخش آن است. وگرنه جریاناتی مانند حقوق زنان یا فمنیسم، صرفا یک بازار گرمی برای پویا سازی صنعت است. اگر کمی دقت کنید می بینید زنان در پوشش فمنیست خود، مصرف گرا تر و ابزار گونه تر شده اند؛ دقیقا همان جایگاهی که مردان در قبل داشته و هم اکنون نیز دارند.
به قلم مصطفی یونسی سینکی
روان تحلیلگر وجودی
